Не шкадавалі і дзяцей. Успаміны сведкаў вайны

“Двое старэйшых жывыя засталіся. Пры мне былі. У Германію нас тады вывезлі. Гаспадар добры папаўся. Пры свінях паставіў. Ноччу, як холадна было, пакладу іх пад бок свінні, з другога боку сама лягу, гэтак і грэліся. А вось меньшанькага сыночка няма.

Прыйшлі неяк паліцаі ў нашу дзярэўню. Адзін з іх узяў гранаты і пайшоў на Вусу рыбу глушыць. Як там што адбылося , хто яго ведае. Толькі падарваў ён сябе. Прыбеглі яго прыяцелі, пытаюцца: “Хто?” А ён будзе казаць: “Партызаны”.

Сабралі людзей на выгане, паставілі ўсіх на коленцы. Пытаюць, хто падказаў. Стаім дзень, другі дзень стаім. Скаціна ў хлявох нядоена раве, свінні крычаць, дзеці малыя плачуць, есці просяць. А яны стаяць, выскаляюцца: “Будзеце стаяць пакуль не скажаце, у каго былі партызаны”. Пааб’ядалі траву наўкола сябе, пачалі ўжо карані дрэбці з зямлі. Мой меньшанькі на трэці дзень не вытрымаў, пабег да вёскі. Я толькі падхапілася крыкнуць: “Сыночак, не бяжы, забьюць! “Стрэлілі. У спіну. Ён адразачку ж і кінуўся, як за купіну зачапіўшыся быў. Пасля гэтага яны пайшлі”.

Вялікая Вуса, Уздзенскі раён, 1986

Запісаў Леанід Калядзінскі

Фота ілюстратыўнага характару